18 mayıs 2009'da siteye* eklediğim ve lost'a dair olan metni alıyorum aşağıya.
bu yeniden yayının meşru, manalı, faydalı ve zaruri olduğuna inanıyorum zira.
akabinde, inşallah, mevzuya dair aktüel hissiyatımı ve fikriyatımı havi 2. yazım gelecektir muhterem kârîm...
'işte o' mezkûr yazım:
've korkarım j.j abrams a.m. g.t. dağıtacak sonunda!!!
sonda söyleyeceğimi taa en başında, yazımın başlığında söyledim işte:
korkarım mayıs 2010'da lost'un 6. sezonunun ve dizinin tamamının final bölümünü izlediğimizde çoğumuzda oluşacak olan kanaat şu olacak:
'abi, j.j. abrams ve arkadaşları a.m. g.t. dağıtmışlar!!!'
niye mi böyle düşünüyorum? işte niye ve niçünlerim:
hatırlayacaksınız, 1 nisan tarihli yazımda 'yakında lost hakkında bi - iki lakırdı edicem' demiştim.
işte bu lakırdı odur.
bi başka deyişle: budur!
geçen hafta itibarıyla lost'un 5. sezonunun final bölümünü seyrettim (1).
kısa bir süre önce de emrah güler'in 'lost, başucu kitabını (2) bitirmiştim.
bu yazımın arka planında lostun izlediğim 5 sezonu, olabildiğince izlemeye gayret ettiğim internet yorumları, yazılı medyadaki kritikler ve de yukarıdaki kitap bulunmakta.
öyleyse bu lakırdımın altı çok da boş olmasa gerek, öyle değil mi?
lost'a dair yazılarımın da ilki olacak bu, en azından şu an için böyle düşünüyor ve planlıyorum.
evet, bu girizgah iktifa eder abbas; so, go ahead ve lakırdıyı ikmal et!
1***popüler kültür tarihinin en önemli, seyredeni bağlamında en kitlesel, bağlamı bakımından en provokatif, dramatik örgüsü ve kurgusu bakımından da en başarılı fenomenlerinden birisidir, belki de birincisidir lost.
2***dizi hem yapımcılar ve hem de izleyenler için başarı, beğeni ve beklenti çıtasını mevcudun çok çok üzerine çekmiştir. bu durum, bundan sonra benzeri gayretler içine girecek olanların işini zorlaştıracak bir faktördür.
3***tv dizileri ve filmler bağlamında bakarsak manzara şudur: lost bundan önceki bütün 'başarılı' dizileri ve filmleri, mesela x files'ı, uzay yolu'nu, dallas'ı, kaçak'ı, 24'ü, matrix'i, yıldız savaşları'nı, yüzüklerin efendisi'ni aşan bir ilgiye muhatap olmuştur.
4***lost etrafında oluşan külliyat, ki bileşenleri ciddi bir aktüel mitoloji, sonsuz varyantlara sahip iddialar, varsayımlar ve devam yolları, açıklayıcı teorilerdir, popüler kültür tarihinin en görkemli dosyasını oluşturmaya namzet gözükmektedir.
5***lost türlerüstü, türler dışı bir yapımdır. öyle ki dizi bölümden bölüme geçildiğinde, hatta aynı bölümün değişik sahneleri arasındaki geçişlerde dahi felaket filmi, polisiye film, romantik film, komplocu film, bilim kurgu, politik kurgu, fantastik sinema, korku filmi, gerilim filmi, psiko-drama, absurd drama, gerçeküstü drama janrlarına 'selamlar çakmakta'dır. bu da lost'un klasifikasyonunu güç, hatta imkansız bir uğraşa çevirmiştir.
6***lost çok ağır, çok güçlü, çok iddialı dini, mistik, esoterik motiflerle bezelidir. yahudilik, hristiyanlık, budizm, paganizm, kadim mısır gizemciliği, kabalizm, esoterizm, hurufilik lost'un en belli başlı alt metinlerini oluştururlar.
7***kaza, kader, determinizm, olumsallık (contengincy), şans, olasılık - tesadüf, özgür irade lost'un en belirgin motifleridir.
8***uzay - zaman sürekliliğindeki (space - time continius) anomaliler (uzay - zaman kırılmaları, türbülansları, tayy-i zaman), zamanda ileri ve geri yolculuk, mekan kaymaları (tayy-i mekan) filmin hemen her episod'un da, özellikle de 3. sezondan başlayarak dizinin neredeyse alamet-i farikası haline gelmiştir.
9***babayla uğraşmak lost'un en temel temasıdır. dizinin ana karakterlerinin neredeyse tamamının babalarıyla çok ciddi problemleri vardır. karakterlerin babalarından, onları öldürecek denli nefret etmeleri dizinin yaratıcı ekibinin esasen Yaratıcı ile, Tanrı ile, İsa ile, İbrahimi - semavi dinlerle bir hesaplaşma içinde olduklarına işaret ediyor olabilir. burada bana kalırsa yakıcı soru şudur: sakın lost'un yaratıcı ekibi, 'yeni çağ maneviyatçılığı (new age spiritualisme) çerçevesinde 21. asır insanının ihtiyaçlarına cevap verceği varsayılan yeni, yepyeni bir dinin oluşturulması projesine hizmet ediyor olmasınlar? olayın freudyen 'oedipus kompleksi' bağlamında yapılabilecek bir yorumunu burada sadece hatırlatarak bu bahsi kapatıyorum.
10***dizi ilerledikçe karmaşıklaşmakta, özellikle de zamanda ileri ve geri yapılan yolcukların takip edilmeleri 'ortalama izleyici' (3) açısından zorlaşmaktadır. dizi bu yüzden özellikle abd'de reyting kaybetmektedir. yapımcılar, izlenme oranındaki kan kaybını engellemek için mayıs 2010'da diziyi bitireceklerini taahhüt etmişlerdir. bu suretle de, ilgi daha fazla düşmeden ve de dramatik yapı ve kurgu da artık içinden tamamen çıkılamaz ve mantıklı, tutarlı bir finalle toparlanamaz hale gelmeden yapımı bitirmek mümkün olacaktır.
11***diziyi izleyenlerin izlemeyenleri diziyi izlemeye teşviklerini anlamlı buluyor ve destekliyorum. ancak, izlemeyen ve izlememekte de direnenler üzerinde psiko-terör estirmeyi de doğrusu çok manasız buluyorum.
12***bölümler ilerledikçe lost'a dair olan beklentiler artmaktadır. bu durum, yapımın beyin takımı üzerinde büyük bir baskı oluşturmakta, onların yaratıcılığını olumsuz yönde etkilemekte ve beklentileri karşılayamayacak bir vasat bir final olasılığına kapı açmaktadır. öte yandan, dizinin oluşturduğu spher öylesine büyük, renkli, yaratıcıdır ve de bunun bileşenleri ve ara yüzleri dizinin beyin takımıyla o denli interaktif çalışmaktadır ki, bu yaratıcı ve gönüllü kürenin olumlu ve yaratıcı katkıları, dizinin finalinden halen ümitvar olmamızı da mümkün kılan faktörlerden olagelmektedir.
13***benim öylesine ayaküstü, öyle çok da konuya dair tefekkür etmeden, bir çırpıda buluverdiğim aşağıdaki finallerin, ya da bunların komplex bir aranjmanının diziye uygun final olarak seçilmesi halinde acaip bozulucam, bu da böyle bilinsin! bu durumda, diziye dair elimde ne varsa, cd'ler, kitaplar, dosyalar, dökümanlar, bunları umuma açık sembolik bir mevkide yakmayı dahi düşünebilirim.
14***tarafımdan düşünülen ve lost için yine tarafımdan kabul görmeyecek olan finaller şunlardır:
a---entrikanın çözümünün eski mısır medeniyeti ve dini üzerinden önce atlantis'e ve mu'ya, oradan da sirus vb yıldızlardan ya da planetlerden gelen dünya dışı süper zeki varlıklara bağlanması,
b---dizinin tamamının ya da önemli bir kısmının bir bilgisayar oyunu olması hali,
c---dizinin tamamının ya da bir kısmının, dizi karakterlerinden ya da dizinin yaratıcı ekibinden birisinin gördüğü bir rüya olması durumu,
d---dizinin tamamının ya da bir kısmının, dizi karakterlerinden ya da dizinin yaratıcı ekibinden birisinin gördüğü sanrılar (halüsinasyon) olması durumu,
e---dizinin 'truman show' benzeri bir reality show olması durumu,
f---dizinin finalinin, İbrahimi dinlere alternatif bir yeni çağ maneviyatçılığı projesinin parçası olduğuna dair kuvvetli emareler taşıması durumu,
g---dizinin tamamının kazada ölen oseanic 815 yolcularının 'gittikleri' bir çeşit 'öte alem'de, mesela araf'da cereyan etmiş olması durumu,
h---dizinin açık uçlu bir finalle, gelecek sezonlarda çekilebilecek devam bölümlerine izin verebilecek şekilde sona ermesi durumunu,
ı---dizinin burada dile getirmediğim başka zayıf ve tatminkar olmayan 'sıradan' bir finalle bitmesi durumu...
15***esasen sonda söylemem icap ederken başta söylediğim hükmü bi daha paylaşıyorum:
mayıs 2010'da lost'un 6. sezonunun ve dizinin tamamının final bölümünü izlediğimizde çoğumuzda
'abi, j.j. abrams ve arkadaşları a.m. g.t. dağıtmışlar!!!' kıvamında bir hükmün oluşma ihtimali hiç de düşük gözükmüyor efenim.
bakalım nolucak, hadi bakalım!
(1)abc'de yayınlandıktan 1-2 gün sonra izlemişim demek ki.
(2)lost, başucu kitabı, 294 saife, 1. baskı, doğan kitap, nisan 2009.
(3)'sosyolojizm kokan 'ortalama izleyen, ortalama okur, ortalama insan, sokaktaki adam' kategorilerine sıcak bakmamama karşın, ifadede sağladığı kolaylık bakamından kullanmak zorunda kaldım.
*bu blogdaki yazılarımın büyük kısmı daha önce http://www.tahinpekmez.org/ ' da yayınlanmıştır.
korkarım mayıs 2010'da lost'un 6. sezonunun ve dizinin tamamının final bölümünü izlediğimizde çoğumuzda oluşacak olan kanaat şu olacak:
'abi, j.j. abrams ve arkadaşları a.m. g.t. dağıtmışlar!!!'
niye mi böyle düşünüyorum? işte niye ve niçünlerim:
hatırlayacaksınız, 1 nisan tarihli yazımda 'yakında lost hakkında bi - iki lakırdı edicem' demiştim.
işte bu lakırdı odur.
bi başka deyişle: budur!
geçen hafta itibarıyla lost'un 5. sezonunun final bölümünü seyrettim (1).
kısa bir süre önce de emrah güler'in 'lost, başucu kitabını (2) bitirmiştim.
bu yazımın arka planında lostun izlediğim 5 sezonu, olabildiğince izlemeye gayret ettiğim internet yorumları, yazılı medyadaki kritikler ve de yukarıdaki kitap bulunmakta.
öyleyse bu lakırdımın altı çok da boş olmasa gerek, öyle değil mi?
lost'a dair yazılarımın da ilki olacak bu, en azından şu an için böyle düşünüyor ve planlıyorum.
evet, bu girizgah iktifa eder abbas; so, go ahead ve lakırdıyı ikmal et!
1***popüler kültür tarihinin en önemli, seyredeni bağlamında en kitlesel, bağlamı bakımından en provokatif, dramatik örgüsü ve kurgusu bakımından da en başarılı fenomenlerinden birisidir, belki de birincisidir lost.
2***dizi hem yapımcılar ve hem de izleyenler için başarı, beğeni ve beklenti çıtasını mevcudun çok çok üzerine çekmiştir. bu durum, bundan sonra benzeri gayretler içine girecek olanların işini zorlaştıracak bir faktördür.
3***tv dizileri ve filmler bağlamında bakarsak manzara şudur: lost bundan önceki bütün 'başarılı' dizileri ve filmleri, mesela x files'ı, uzay yolu'nu, dallas'ı, kaçak'ı, 24'ü, matrix'i, yıldız savaşları'nı, yüzüklerin efendisi'ni aşan bir ilgiye muhatap olmuştur.
4***lost etrafında oluşan külliyat, ki bileşenleri ciddi bir aktüel mitoloji, sonsuz varyantlara sahip iddialar, varsayımlar ve devam yolları, açıklayıcı teorilerdir, popüler kültür tarihinin en görkemli dosyasını oluşturmaya namzet gözükmektedir.
5***lost türlerüstü, türler dışı bir yapımdır. öyle ki dizi bölümden bölüme geçildiğinde, hatta aynı bölümün değişik sahneleri arasındaki geçişlerde dahi felaket filmi, polisiye film, romantik film, komplocu film, bilim kurgu, politik kurgu, fantastik sinema, korku filmi, gerilim filmi, psiko-drama, absurd drama, gerçeküstü drama janrlarına 'selamlar çakmakta'dır. bu da lost'un klasifikasyonunu güç, hatta imkansız bir uğraşa çevirmiştir.
6***lost çok ağır, çok güçlü, çok iddialı dini, mistik, esoterik motiflerle bezelidir. yahudilik, hristiyanlık, budizm, paganizm, kadim mısır gizemciliği, kabalizm, esoterizm, hurufilik lost'un en belli başlı alt metinlerini oluştururlar.
7***kaza, kader, determinizm, olumsallık (contengincy), şans, olasılık - tesadüf, özgür irade lost'un en belirgin motifleridir.
8***uzay - zaman sürekliliğindeki (space - time continius) anomaliler (uzay - zaman kırılmaları, türbülansları, tayy-i zaman), zamanda ileri ve geri yolculuk, mekan kaymaları (tayy-i mekan) filmin hemen her episod'un da, özellikle de 3. sezondan başlayarak dizinin neredeyse alamet-i farikası haline gelmiştir.
9***babayla uğraşmak lost'un en temel temasıdır. dizinin ana karakterlerinin neredeyse tamamının babalarıyla çok ciddi problemleri vardır. karakterlerin babalarından, onları öldürecek denli nefret etmeleri dizinin yaratıcı ekibinin esasen Yaratıcı ile, Tanrı ile, İsa ile, İbrahimi - semavi dinlerle bir hesaplaşma içinde olduklarına işaret ediyor olabilir. burada bana kalırsa yakıcı soru şudur: sakın lost'un yaratıcı ekibi, 'yeni çağ maneviyatçılığı (new age spiritualisme) çerçevesinde 21. asır insanının ihtiyaçlarına cevap verceği varsayılan yeni, yepyeni bir dinin oluşturulması projesine hizmet ediyor olmasınlar? olayın freudyen 'oedipus kompleksi' bağlamında yapılabilecek bir yorumunu burada sadece hatırlatarak bu bahsi kapatıyorum.
10***dizi ilerledikçe karmaşıklaşmakta, özellikle de zamanda ileri ve geri yapılan yolcukların takip edilmeleri 'ortalama izleyici' (3) açısından zorlaşmaktadır. dizi bu yüzden özellikle abd'de reyting kaybetmektedir. yapımcılar, izlenme oranındaki kan kaybını engellemek için mayıs 2010'da diziyi bitireceklerini taahhüt etmişlerdir. bu suretle de, ilgi daha fazla düşmeden ve de dramatik yapı ve kurgu da artık içinden tamamen çıkılamaz ve mantıklı, tutarlı bir finalle toparlanamaz hale gelmeden yapımı bitirmek mümkün olacaktır.
11***diziyi izleyenlerin izlemeyenleri diziyi izlemeye teşviklerini anlamlı buluyor ve destekliyorum. ancak, izlemeyen ve izlememekte de direnenler üzerinde psiko-terör estirmeyi de doğrusu çok manasız buluyorum.
12***bölümler ilerledikçe lost'a dair olan beklentiler artmaktadır. bu durum, yapımın beyin takımı üzerinde büyük bir baskı oluşturmakta, onların yaratıcılığını olumsuz yönde etkilemekte ve beklentileri karşılayamayacak bir vasat bir final olasılığına kapı açmaktadır. öte yandan, dizinin oluşturduğu spher öylesine büyük, renkli, yaratıcıdır ve de bunun bileşenleri ve ara yüzleri dizinin beyin takımıyla o denli interaktif çalışmaktadır ki, bu yaratıcı ve gönüllü kürenin olumlu ve yaratıcı katkıları, dizinin finalinden halen ümitvar olmamızı da mümkün kılan faktörlerden olagelmektedir.
13***benim öylesine ayaküstü, öyle çok da konuya dair tefekkür etmeden, bir çırpıda buluverdiğim aşağıdaki finallerin, ya da bunların komplex bir aranjmanının diziye uygun final olarak seçilmesi halinde acaip bozulucam, bu da böyle bilinsin! bu durumda, diziye dair elimde ne varsa, cd'ler, kitaplar, dosyalar, dökümanlar, bunları umuma açık sembolik bir mevkide yakmayı dahi düşünebilirim.
14***tarafımdan düşünülen ve lost için yine tarafımdan kabul görmeyecek olan finaller şunlardır:
a---entrikanın çözümünün eski mısır medeniyeti ve dini üzerinden önce atlantis'e ve mu'ya, oradan da sirus vb yıldızlardan ya da planetlerden gelen dünya dışı süper zeki varlıklara bağlanması,
b---dizinin tamamının ya da önemli bir kısmının bir bilgisayar oyunu olması hali,
c---dizinin tamamının ya da bir kısmının, dizi karakterlerinden ya da dizinin yaratıcı ekibinden birisinin gördüğü bir rüya olması durumu,
d---dizinin tamamının ya da bir kısmının, dizi karakterlerinden ya da dizinin yaratıcı ekibinden birisinin gördüğü sanrılar (halüsinasyon) olması durumu,
e---dizinin 'truman show' benzeri bir reality show olması durumu,
f---dizinin finalinin, İbrahimi dinlere alternatif bir yeni çağ maneviyatçılığı projesinin parçası olduğuna dair kuvvetli emareler taşıması durumu,
g---dizinin tamamının kazada ölen oseanic 815 yolcularının 'gittikleri' bir çeşit 'öte alem'de, mesela araf'da cereyan etmiş olması durumu,
h---dizinin açık uçlu bir finalle, gelecek sezonlarda çekilebilecek devam bölümlerine izin verebilecek şekilde sona ermesi durumunu,
ı---dizinin burada dile getirmediğim başka zayıf ve tatminkar olmayan 'sıradan' bir finalle bitmesi durumu...
15***esasen sonda söylemem icap ederken başta söylediğim hükmü bi daha paylaşıyorum:
mayıs 2010'da lost'un 6. sezonunun ve dizinin tamamının final bölümünü izlediğimizde çoğumuzda
'abi, j.j. abrams ve arkadaşları a.m. g.t. dağıtmışlar!!!' kıvamında bir hükmün oluşma ihtimali hiç de düşük gözükmüyor efenim.
bakalım nolucak, hadi bakalım!
(1)abc'de yayınlandıktan 1-2 gün sonra izlemişim demek ki.
(2)lost, başucu kitabı, 294 saife, 1. baskı, doğan kitap, nisan 2009.
(3)'sosyolojizm kokan 'ortalama izleyen, ortalama okur, ortalama insan, sokaktaki adam' kategorilerine sıcak bakmamama karşın, ifadede sağladığı kolaylık bakamından kullanmak zorunda kaldım.
*bu blogdaki yazılarımın büyük kısmı daha önce http://www.tahinpekmez.org/ ' da yayınlanmıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder