Dan Brown'ın; Dante Alighieri'nin yazdığı ve insanlığın kültürel birikimin en önemli unsurlarından olan İlahi Komedya üçlemesinin Cehennem kitabından esinlenerek yazdığı Cehennem romanını okurken karmaşık, hatta, birbirini nakzeden ve inkâr eden taban taban zıt duygu ve düşüncelere gark olmaktan alıkoyamıyorum kendimi.
Dan Brown'ın son uluslararası çok satarı; Dante Alighieri'nin kaynak eserinin yanında çok basit, fazlasıyla sıradan ve 'kitsch' kavramının içeriğiyle mutlak manada mutabık bir gayret bana kalırsa. Dan Brown, itiraf etmek gerekir ki, 'çok satar nasıl yazılır?' reçetesinin yine başarılı sayılabilecek bir örneğiyle çıkmakta karşımıza. Dolayısıyla da, küresel ölçekteki milyonlarca okuru, kitabı tamamladığında, yaşattığı heyecanlı anlar yüzünden, onun hakkında olumlu düşünmekten kendisini alıkoyamayacaktır bana kalırsa.
Öte yandan, Dante'nin Cehennem'ini okumuş olanlarsa, ister istemez, iki eserin kalite ve derinliklerini mukayese etmekten de kendilerini alıkoyamayacaktır. Bu karşılaştırmanın, Dan Brown'un lehine sonuçlanacak bir süreç olması olasılığını oldukça düşük görmekteyim.
Zîrâ, 14. asrın başında, dönemin Floransa'sında, toplumun kültürel manada seçkin kesimleri hedeflenerek yazılmamış olsa da, akabinde, çok üst düzeyde bir entellektüel performans sergilediği anlaşılacak olan Dante'nin eseri, ancak birkaç asırda bir gelebilecek bir dehanın ürünü olduğunu daha ilk dizelerinde ele veren bir şaheser, bir başyapıttır.
Öte yandan, Dan Brown'ın Cehennem'inin ticari başarısından da entellektüel bir fayda tahsil edilebilir. Öyle ya, Dante'nin bahse konu eserinden hiç haberi olmayan, ve belki de hiç haberi olmayacak olan milyonlarca insan, en azından, Dan Brown'ın aynı ismi taşıyan popüler kültür nesnesi sayesinde, ona ilham kaynağı olan şaheser hakkında bilgi sahibi olacaktır.
Bunların bazılarının Dante'nin eserini okuyacağını öngörmek de doğru olacaktır.
Bu kadarı bile, Dan Brown hanesine yazılabilecek bir müspet puandır diye düşünüyorum.
Öyleyse, Dante'siz kalmayalım, ama, hoşça vakit geçirmek adına, popüler kültür nesnesi olduğu aşikâr olan, bu yüzden de, çok şey beklenmeden okunması gereken Dan Brown'ın eserine de uzak durmayalım derim.
Anlayacağınız, bu satırların yazarı, her iki eseri de birlikte okumanın en iyi tercih yolu olduğuna inanmaktadır.
hamiş: Dan Brown'ın Cehennemi'ini henüz tamamlayamadım. Bu yüzden de, yukarıdaki satırlar, ona dair ayrıntılı bir metin analizi değil, sadece, bir ilk izlenim paylaşımıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder