hoc unum scio me nihil scire - bildiğim tek şey hiçbir şey bilmediğimdir

 socrates'ı socrates yapan en baba laflardandır.

ammaaa....?!?

işin bir de ama faslı var ve bu da, enteresandır, pek tartışılmaz, bilinmez, gündeme gelmez.

buna dair bir işaret fişeği atacağım şimdi.

socrates'a ait olan mezkûr ifade,aslında, yine socrates'a nispet edilen sisteme halel getirmektedir.

nasıl mı?

işte şöyle:

hoc unum scio me nihil scire; yânî, hiçbir şey bilmediğim bildiğim yegâne şeydir argümanı, oryantalist zihniyete göre, bütünüyle socrates'ın sistematize ettiği, telifi ve patenti hususunda da diğer hiçbir medeniyet dairesine borçlu olunmayan ve sokratik mantık - ikili mantık - düz mantık diye de bilinen helenistik düşünce silsilesinin temel koyucu unsurlarından olan çelişmezlik prensibiyle çelişmektedir.

öyle ya, hiçbir şey bilmediğini bilmenin, bildiği tek şey olduğunu imâ ve iddia etmek, aynı zamanda, 'bildiğim her şey, hiçbir şeyi bilmediğimdir' manasına da gelir.

bu durumda, hiçbir şeyi bilmekle, her şeyi bilmek bir ve aynı mülâhaza edilmekte, bu ise; 'her şeyi bilen hiçbir şeyi bilemez' dilemasına - paradoksuna tahvil etmektedir yürüttüğümüz istidlali.

bu hükmün, socrates'çı ikili mantığın hudutları dışına düştüğü aşikârdır.

hamiş: oksidentalist açıdan meseleye yaklaşanların, oryantalistlerin aksine olarak, sokrates'a izafe edilen bahse konu akıl yürütme metodunun, köklerini, kadim mısır ve hint medeniyetlerinden ödünç aldığı merkezindeki bir karşı duruşu sergilediğini de eklemeden geçmemek icap eder.