Solda: katkısız, saf enfiye tütünü içeren bir enfiye kutusu; sağda: antika enfiye kutuları |
Tobaco-vanilin bugün dünyada en çok ABD'nin Pensilvanya eyaletinde kullanılan ve 1/3 enfiye tütünü, 1/3 vanilya ve 1/3 oranında da pudra şekerinden oluşan bir çeşit keyif verici terkiptir.
Bazı özel katkılarla hazırlanan modifiye edilmiş tobaco-vanilin terkipleri, kuvvetli halüsinojen tesirlere neden olduklarından, (birçok ülkede olduğu gibi, başta Pensilvanya olmak üzere, neredeyse bütün ABD eyaletlerinde de) izlemeye, tahdide ve hatta yasaklara tabidir. Bunların, hem modifiye edilmiş versiyonlarının ve hem de katkısız olan saf terkibin, kullanıcısıyla arasında güçlü bir tiryakilik bağı inşa ettiği medikal kayıtlar altına alınmıştır .
Tarihsel kökenlerine bakıldığında, tobaco-vanilin'e dair olan bilgilere ilkin Güney Hindistan'daki Andhra Gucerat Racalığının resmi müverrihlerinin 15. asra ait olan kayıtlarında rastlamaktayız. Çeşitli ülkelerin arşivlerinde bu konuya dair araştırma yapmış olan tarihçiler, bahse konu keyif maddesinin Hindistan'ın ardından önce İran'a, akabinde de, Acem tacirler eliyle Anadolu üzerinden Avrupa'ya taşındığına dair çok sayıda vesikaya ve bulguya rastlamış ve bunları akademik ve popüler çalışmalarında paylaşmışlardır.
Tobaco-vanilin'in ABD'ye intikali, 17. asrın son çeyreğinde, Hollanda'dan göçmen taşıyan bir gemi filosunun, şimdiki Pensilvanya topraklarına yolcularını boşaltmasıyla gerçekleşmiştir. Oldukça kültürlü ve bir o kadar da hayattan zevk almasını bilen bu Hollandalı kafilenin, Quaker'ların aforoz ettikleri heretik (kısmen pagan) bir cemaat olduğuna dair kanıtlanmamış iddilar, tarihin arka odasında ve karanlık dip sularında 3.5 asra yaklaşan bir süredir dolaşıp durmaktadır.
New Orleans'ta yapılan bir Voodoo ritüeli. |
1920'lerde ABD'yi hükmü altına alan alkol yasağı sırasında, tobaco-vanilin imalatçıları ve kullanıcıları, bu terkibe akla gelebilecek hemen her kimyasal ve bitkisel ajanı katarak sayısız kombinezon oluşturmuşlar; bu suretle de, alkolün boşalttığı keyif verici ve iptila yaratan maddeler entervalini fazlasıyla doldurmasını bilmişlerdir.
Bunlar içinde, Louisiana orijinli olan ve timsah idrarında marine edilmiş tütüne horoz kanı, kurbağa ödü, vanilin kökü, halen de esrarını koruyan bazı bitkisel ve kimyasal katkılar ve pudra şekerli keçi sütünde dinlendirilmiş ince kıyılmış vanilyanın katılmasıyla şekillenen bir formül, kullanıcılarında çok ciddi kalıcı hasarlara neden olduğu, hatta zaman zaman da ölümlere yol açtığı için, bütün ABD eyaletlerinde yasak kapsamına alınmıştır. New Orleans'ta, Voodoo inancından (İbrahimi dinlerin mütedeyyinlerine göreyse bir çeşit Satanist) olan mahalli halkın kanaat önderleri (Voodoo rahipleri), 'New Orleans Voodoo tobaco-vanilini'i denen bahse konu terkibi, içerdiği yüksek oranlı hayati riske, kanuni takibata ve ağır cezalara karşın kullanmaya devam etmektedir.
Pensilvanya ahalisi, herhangi bir takibe ve tahdide konu olmayan zararsız bir tobaco-vanilin kombinezonunu 17. asrın son çeyreğinden beri kullanmaktadır. Onların, hayatlarını, azami zevk aldıkları hedonist bir mecrada sürdürmek becerisini; haz uğruna kanunsuz bir fiilin eyleyicisi olmak durumuna düşmemek ihtiyatlılığıyla meczeden rasyonel ve idare-i maslahatçı çizgisi, sosyologlarca ilgiyle izlenmeye ve çok sayıda akademik saha araştırmasına konu olmaya devam etmektedir (i), (ii).
dipnotlar:
(i): Bu metnin yazılmasına esas teşkil eden ilmi metot için bknz.
http://ziyaversencan.blogspot.com.tr/2013/10/argmentum-ad-gastroenterum.html
(ii): Bu metinde işlenen konuya ilgi duyanlar için bir okuma önerisi:
http://ziyaversencan.blogspot.com.tr/2014/09/pensilvanyaya-nicin-pensilvanya-denir.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder