Li Ching-Yuen 256 yıl (mı) yaşadı

Ölmeden hemen önce Li usta.

İlkin ekşi'de gördüm 256 yıl yaşadığı iddia edilen Çinliye, Li Ching-Yuen'e dair olan bilgileri (i). Konu merakımı çekince net'te araştırdım, epeyce de kaynağa eriştim ve okuma yaptım bu sayede (ii), (iii), (iv), (v).

Gördüğüm manzara şu idi: eriştiğim kaynakların bazıları bu iddiaya prim verirken, diğer bazıları bu iddiayı 'ilmen, tıbben mümkün değil; üstelik de kayıtlar sağlıksız' şeklinde karşılıyor ve ona 'palavra' muamelesi çekiyordu.

Li Ching-Yuen, başta da altını çizdiğim üzere, Çinli. Bir dövüş sanatları ustası ve askeri taktikler uzmanı o. Yanı sıra da uzun yaşamaya, kelimenin hakiki manasıyla, kafayı takmış birisi. Dağlık bir yörede yaşamış hayatının büyük bölümünü; yüksek yaylalarda yabani şifalı bitkiler toplamış, bunları yemiş ve çaylarını içmiş. Ayrıca, yaşam tarzını etrafındakilerin de benimsemesi için misyonerce gayret sarf etmiş hayatı boyunca.

Çin'de çeşitli medya organlarında kendisine dair haberler çıkan Li Ching-Yuen'in hikâyesine Time dergisi bile uzak kalamamış, yer vermiş ona sayfalarında.

Kendisi 1736 dese de, doğumunu 1677'ye tarihleyen bir kayıt olduğu söylenmekte. 1927'de Çin ordusuna danışman olarak davet edilen yaşlı adam, dinçliğiyle görenleri şaşırtmış. Ordudaki görevi bitip de eve döndükten tam bir yıl sonra ölmüş. Rivayet o ki, ölmeden çok kısa bir süre önce ‘bu dünyada yapmam gereken her şeyi yaptım. Artık eve (öte dünya?, ZŞ) gidiyorum' demiş.

Bunlar hep rivayet; 'mış, miş, muş, müş' faslından lâkırdılar tabii. Lâkin şurası da bir hakikat: Japonya ve Çin'in kimi bölgelerinde yaşayanlar normalin üzerinde bir ömür sürmekteler; bunu da yüksek yaylalardaki yaşam tarzına ve o çeşit bir eko-sistemin parçası olan doğal bir beslenme rejimine borçlular.

Li ustanın bir başka görseli.

Li Ching-Yuen'e göre uzun yaşamanın sırrı 'temiz bir kalbin olsun; bir kaplumbağa gibi otur; bir güvercin kadar hayat dolu yürü; bir köpek gibi uyu' öğütlerini hayata geçirmekte ve lingzhi, goji berry, ginseng, he shou wu ve gotu kola ağırlıklı beslenmekte yatmakta (vi), (vii), (viii), (ix).

Li usta ile ilgili kaynakların bana kalırsa en anlamlı yanı insan davranışlarına dair yukarıdaki basit ve ama binlerce yıllık Çin bilgeliğinden beslenip süzüldüğü anlaşılan hikmetli tavsiyeleriyle, sağlıklı yaşam için yüksek yaylalardan toplanmış şifalı bitkilerle beslenme gerekliliğine işaret eden kısımları.

Bu da bizim Li ustamız Zaro Ağa.

Bizim de bir Li ustamız vardı: Zaro Ağa. 157 yaşında öldüğü iddia edilen Zaro Ağa hikâyesi de Li Ching-Yuen'in hikâyesi kadar mesnetsiz geliyor bana. İkisinde de kaynaklar, kayıtlar güvenilmez. Bunların halkın muhayyelesinin ürünü olan folklorik unsurlar olma olasılığı çok yüksek. Zaten bu yüzden, her ikisi de dünyanın en uzun yaşamış insanlarına dair olan güvenilir, ilmi listelerde kendilerine yer bulamamaktalar (xi), (xii).

Kaç yıl yaşamış olursa olsun Li usta, onun öğütlerine kulak vermekte fayda var.

dipnotlar:

(i): https://eksisozluk.com/256-yasinda-olen-adam--3300490?day=2016-05-28&p=1

(ii): https://en.wikipedia.org/wiki/Li_Ching-Yuen

(iii): http://healthyfoodforever.com/256-years-old-man-breaks-the-silence-before-his-death-and-reveals-shocking-secrets-to-the-world/
(iv): http://mobil.hurriyet.com.tr/256-yasina-kadar-yasayan-adam-uzun-yasamin-sirri-neydi-28227002
(v): http://www.snopes.com/inboxer/trivia/ching-yuen.asp
(vi): https://en.wikipedia.org/wiki/Centella_asiatica
(vii): https://en.wikipedia.org/wiki/Lingzhi_mushroom
(viii): https://en.wikipedia.org/wiki/Goji
(ix): https://en.wikipedia.org/wiki/Ginseng
(x): https://en.wikipedia.org/wiki/Fallopia_multiflora
(xi): https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_the_verified_oldest_people
(xii): https://en.wikipedia.org/wiki/Zaro_Aga

Hürriyet Gazetesi'nde konuyla ilgili olarak çıkan yazıyı süsleyen bu görsel başarısız bir fotoshop çalışması olmuş.