Quis custodiet ipsos custodes? / Who watches the Watchers? / Gözcüleri kim gözleyecek?

 

'Quis custodiet ipsos custodes? / Who watches the Watchers? / Gözcüleri kim gözleyecek?!?'

İlkin, 1. yy'ın 2. yarısıyla, 2. yy'ın ilk yarısında yaşamış Latin şair ve hatip Decimus Iunius Iuvenalis (Juvenal) tarafından dillendirilen aforizma.

İlerleyen çağlarda çeşitli versiyonlarıyla yeniden ve yeniden gündeme gelen bu ifade, yozlaşan yönetici sınıfın, yönetmekle mükellef olduğu halkı için çalışmak yerine, enerjisini, zamanını, imkân ve kaabiliyetlerini kendisini ve yakın çevresini zenginleştirmeye ve servet sahibi kılmaya adamasına; bu süreçte giderek yoksullaşan geniş yığınların dile getirdikleri memnuniyetsizliklerini ise, artan bir şiddet rejimi ve tiranca bir yönetim tarzı ile bastırmasına referans vermek için kullanılır.

Popüler kültürde bu aforizmaya yapılan çok sayıdaki göndermenin en ses getirenleri, 1986 ve 1987'de DC Comics tarafından ilk olarak 12 fasikül halinde yayımlanan Watcmen çizgi romanında (yazar Alan Moore, illüstre eden Dave Gibbons) ve ilk gösterimine 1987 - 1994 periyodunda ABD'deki tv kanallarında şahit olduğumuz toplamda 7 sezonluk Star Trek: Next Generation dizisinin 3. sezonunun 4. bölümünde boy göstermiştir.

Bu ifadenin Türkçede çok anlamlı bulduğum şöyle bir muadili bulunmakta:

'Et kokarsa tuz katılır, tuz kokarsa ne yapılır?!?' 

Bu fevkalâde manalı lâfın üzerine lâkırdı istimalinin caiz olmadığı inancından hareketle, bu blogu da burada itmam etmiş olayım derim muhterem kârîm.