Yaşar Nezihe Bükülmez: Türkçe 1 Mayıs şiiri yazan ilk kadın şair

Yaşar Nezihe Bükülmez

Korana virüs pandemisi yüzünden çok zor günler yaşayan Yeryüzünün bütün emekçilerinin 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Gününü kutluyorum.

Bu vesileyle Türkçe 1 Mayıs şiiri yazan ilk kadın şairimiz, hayatı boyunca çile içinde yaşamış, bü süre zarfında emeğiyle geçinmiş Yaşar Nezihe Bükülmez'i de (1882 - 1971) saygıyla, rahmetle anıyorum. Onun yaşamı hakkında gerekli biyografik bilgiye dipnot kısmındaki linkler üzerinden erişilebilir(1).

Yaşar Nezihe Hanım'ın ilk defa 1 Mayıs 1923'de Aydınlık Dergisi'nde yayımlanan söz konusu şiiri emeği ve emekçiyi yücelten samimi dizelerden oluşmakta. 

İşte o şiir:

1 Mayıs

Ey işçi; Bugün hür yaşamak hakkı seninken
Patronlar o hakkı, senin almışlar elinden.

Sa'yınla edersin de "tufeyli"leri zengin
Kalbinde niçin yok ona karşı, yine bir kin?

Rahat yaşıyor, işçi onun emrine münkâd;
Lakin seni fakr etmede günden güne berbâd.

Zenginlere pay verme, yazıktır emeğinden.
Azm et de esaret bağı kopsun bileğinden,

Sen boynunu kaldır ki onun boynu bükülsün.
Bir parça da evlatlarının çehresi gülsün.

Ey işçi
Mayıs birde bu birleşme gününde
Bişüphe, bugün kalmadı bir mani önünde.

Baştanbaşa işte koca dünya hareketsiz;
Yıllarca bu birlikte devam eyleyiniz siz.

Patron da fakir işçilerin kadrini bilsin,
Ta'zim ile, hürmetle sana başlar eğilsin,

Dün sen çalışırken bu cihan böyle değildi,
Bak fabrikalar uykuya dalmış gibi şimdi.

Herkes yaya kaldı, ne tren var, ne tramvay
Sen bunları hep kendin için şan-ü şeref say.

Birgün bırakınca işi halk şaşkına döndü,
Ses kalmadı, her velvele bir mum gibi söndü.

Sayende saadetlere mazhar beşeriyet;
Sen olmasan etmezdi teali medeniyet.

Boynundan esaret bağını parçala, kes, at!
Kuvvetedir hak. Hakkını haksızlara anlat.

dipnotlar:
(i): http://www.istanbulkadinmuzesi.org/yasar-nezihe
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ya%C5%9Far_Nezihe